بورسیه و کمک هزینه‌های تحصیلی به کمک های مالی گفته می شود که از سوی دانشگاه ها و مراکز آموزشی به دانشجویان داده شده و دانشجو نیازی به بازپرداخت آن ندارد. کمک هزینه‌های تحصیلی ممکن است از سوی دانشگاه، دولت فدرال و دولت های ایالتی و یا از سوی مراکز و شرکت‌های خصوصی و سازمان‌‌های خیریه پرداخت گردد. این کمک‌‌‌ها به طور کلی به صورت زیر می‌باشند:

دوره‌های تحصیلات تکمیلی 

کمک هزینه تحصیلی به شکل‌های مختلف در بسیاری از دوره‌های تحصیلات تکمیلی دانشگاه‌ها در کانادا و آمریکا اعطا می گردد. معمولا دانشگاه‌های بهتر و ممتاز دارای بودجه‌های بالاتر و کمک هزینه‌های بیشتری نیز هستند. مهمترین شکل این کمک هزینه‌ها به صورت زیر می باشند:

بورسیه یا Fellowship 

بورس‌های تحصیلی دارای انواع گوناگونی است که معمولا از سوی دانشكده‌ها یا شرکت‌ها و موسسات خارج از دانشگاه به منظور تشویق در اختیار دانشجویان مستعد در تعدادی محدود قرار می‌گیرد. خصوصیت اصلی بورس‌ها این است که بر خلاف کمک هزینه در قبال گرفتن آن لازم نیست کاری انجام دهید. معمولاً برای کسب بورسیه نمره GRE و معدل دوران کارشناسی و کارشناسی ارشد و حتی نمره زبان و توصیه نامه‌های اساتید مهم هستند. این مورد معمولاً توسط اداره تحصیلات تکمیلی دانشگاه بررسی می‌شود و بسیار رقابتی است.

دستیار تدریس و یا Teaching Assistant 

شما بعنوان TA یك استاد برای تدریس معرفی می‌شوید. وظیفه TA بصورت عمومی شامل نمره دادن، كمك به دانشجویان و اداره جلسات هفتگی می‌باشد. سمت شما بعنوان دستیار تدریس بستگی به نظر استادی دارد كه با وی همكاری دارید. دریافت TA به تسلط دانشجو به زبان انگلیسی و توانایی تدریس بستگی دارد. معمولاً دانشگاه‌های مختلف کلاس‌ها و یا دوره‌هایی برای دانشجویان خارجی متقاضی TA دارند.

دستیار تحقیق و یا Research Assistant 

در موارد بسیاری اساتید از طریق تعریف پروژه‌های تحقیقاتی به‌ویژه در رشته‌های مهندسی و بیولوژی بودجه‌ای کسب می‌کنند که قسمتی از این بودجه به دانشجویان کارشناسی ارشد یا دکترا بعنوان RA تعلق می‌گیرد.

توجه: بورسیه ممکن است بر اساس نمره تافل یا GRE نیز پرداخت گردد. در برخی دانشگاه‌ها بورسیه بر اساس تعداد واحد‌های درسی بین 800 تا 1500 دلار در هر درس می‌باشد.

مشکلات اقتصادی باعث کاهش بودجه بسیاری از مراکز آموزشی از سوی دولت شده است. بسیاری از دانشگاه‌های کانادا و آمریکا در سال‌های اخیر از سوی دولت تحت فشار بوده اند تا هزینه‌های خود را کاهش دهند.

در بسیاری موارد، هزینه آموزش یک دانشجوی خارجی در مقطع کارشناسی ارشد و دکترا بسیار بیشتر از درآمد آن از شهریه تحصیل است.  از سوی دیگر دولت‌های کانادا و آمریکا معمولا تنها برای تحصیل دانشجویان داخلی (کانادایی و آمریکایی) به دانشگاه ها بودجه و کمک هزینه پرداخت می کنند و کمک هزینه‌های تحصیلی اختصاص یافته به دانشجویان خارجی عموما از منبع بودجه دانشکده‌ها و یا با حمایت شرکت‌ها و سازمان‌های خصوصی تامین می‌شود. بنابراین در سال های اخیر دانشگاه‌ها تمایلی برای جذب دانشجویان خارجی همراه با بورسیه تحصیلی نشان نمی‌دهند (یا پرداخت کمک هزینه تحصیلی را تضمین نمی‌کنند). مگر اینکه فعالیت های تحقیقاتی دانشجویان خارجی بازدهی مالی و علمی داشته باشند و منجر به درآمدزایی شود، از این رو دریافت بورسیه تحصیلی ارتباط نزدیکی با رشته تحصیلی و کیفیت کار پژوهشی متقاضیان خواهد داشت.

نحوه اخذ کمک هزینه برای دوره‌های کارشناسی ارشد و دکترا در دانشگاه‌ متفاوت بوده و بستگی به رشته، دانشگاه محل تحصیل و گروه تحصیلی (Department) دارد. با این حال معمولا کمک هزینه‌های تحصیلی به صورت زیر به دانشجویان پرداخت می گردد.

• دانشجویان در هنگام ارسال تقاضای پذیرش اعلام می نمایند که خواهان دریافت کمک هزینه هستند. دانشگاه با بررسی پرونده شرایط دانشجو را برای دریافت کمک هزینه مورد بررسی قرار داده و میزان کمک هزینه و شرایط آن را در برگه پذیرش اعلام می‌کند. این اطلاعات ممکن است به صورت حداقل مبلغ کمک هزینه تضمینی از سوی دانشگاه (مثلا 12 هزار دلار در سال)، زمان (حداکثر 4 سال) و شرط معدل (معدل A) باشد. این کمک هزینه‌ها معمولا به صورت TA و یا ترکیبی از TA، RA، Fellowship Grant است.
• در برخی از دانشگاه‌ها یا بعضی رشته‌ها، اساتید دارای بودجه‌های تحقیقاتی برای پروژه‌های خود هستند و باید بخشی از این بودجه را به دانشجویان خود بعنوان RA پرداخت نمایند (مانند بسیاری از رشته‌های مهندسی). از سوی دیگر دانشجویان باید در هنگام پذیرش با تماس با اعضای هیئت دانشکده به دنبال یک استاد راهنما (Supervisor) باشند. در صورتی که استاد راهنما شرایط علمی و علایق تحقیقاتی دانشجو را قبول کند و بودجه نیز داشته باشد، دانشجو را تایید کرده و به دانشکده اعلام می کند. مبلغ این کمک هزینه بستگی به بودجه استاد راهنما و شرایط متقاضی دارد.
• دانشجویان پس از پذیرش و شروع تحصیل در ترم های دوم و یا سال دوم به بعد می‌توانند برای دریافت بورس از موسسات داخل دانشگاه (مانند گروه های تحقیقاتی) و یا مراکز خارج دانشگاه (مانند مراکز غیر انتفاعی و یا موسسات دولتی) بورس بگیرند. در این نوع بورسیه‌ها رشته تحصیلی، موضوع تحقیق و عملکرد تحصیلی دانشجو بسیار مهم است.

دانشجویان باید توجه کنند که در برخی دانشگاه‌ها دانشجو ممکن است از تمامی شیوه‌های بالا واجد شرایط گرفتن کمک هزینه باشد با این حال چنانچه مجموع دریافتی از مبلغ خاصی بالاتر رود ممکن است دانشگاه یکی از کمک هزینه ها را کاهش داده و یا قطع نماید. به عنوان مثال چنانچه دانشجو دارای TA باشد و بعد از آن با یک استاد به عنوان RA شروع به کار کند، مبلغ دریافتی از طریق TA خود به خود از سوی دانشگاه و یا دانشکده کاهش خواهد یافت. همچنین محدودیت‌های مشخص شده طبق قانون هر کشور در زمینه ساعات کاری مجاز دانشجو در هفته نیز می‌تواند بر میزان دریافتی وی از فعالیت‌های مختلف تاثیر گذاشته و باعث منع فعالیت در یکی از زمینه‌های فوق گردد.

برای اطمینان از نحوه ارائه بورسیه، بودجه تحقیقاتی و سیاست دانشگاه، متقاضیان باید قبل از پذیرش وب سایت دانشکده و دانشگاه را به دقت مطالعه نمایید و یا با دانشکده تماس بگیرید.

Tags: Hossein Sadri, Payam heydari, Research Assistant, Scholarship, Teaching Assistant, بورسیه, بورسیه های تحصیلی, بورسیه یا Fellowship, پیام حیدری, تحصیل رایگان, تحصیلات بین‌المللی, حسین صدری, حمید جعفرخانی, دستیار تحقیق, دستیار تدریس, سبا ولدخان, علی حاجی میری, فرصت تحصیلی, کامران وفا, کاوه مدنی, مریم میرزاخانی, نحوه اخذ بورسیه, نحوه اخذ کمک هزینه تحصیلی